'Een schipper die de tijd neemt heeft altijd goede wind', poste een collega zeezeiler bij ons afscheid op Facebook.
Dit zinnetje is een van onze zeilwijsheden geworden sinds we onderweg zijn. In blogverhalen van andere zwervers lezen we dat ze spijt hebben dat ze soms veel te snel bij mooie plekken en steden voorbij zijn gevaren. Ook wij kennen de valkuil om op tijd op een bepaalde plek te willen zijn, of omdat het morgen goed weer, goede wind is gaan we maar weer verder zonder dat we onze omgeving goed hebben bekeken. Ook als zwerver moet je leren te onthaasten.
Onze boot lag er in Faro fantastisch bij. De onderkant was geschuurd (hebben we zelf nog nooit gedaan) en zat keurig in de antifouling. We varen inmiddels weer een halve knoop sneller. Onze Surinaamse buurvrouw met haar man die al 12 jaar op hun boot wonen zijn ook aanwezig. Wij lopen nog in de korte broek, maar zij fietst inmiddels in een dikke winterjas met muts op. Het is midden op de dag nog wel dik 20 graden. Af en toe maken we een praatje met haar en we weten dat haar man een operatie heeft ondergaan die niet geslaagd is. Wat er precies aan de hand is wordt ons niet duidelijk maar het stel intrigeert ons wel. We hebben hem maar een keer gezien. Rondom hun boot op de kant staan allemaal potten met planten, fietsen, tafeltje en andere prullaria. Op het achterdek staat een koelkast die bijna de hele ruimte opvult. De boot staat enigszins voorover en ik vraag mij af of het bed horizontaal is, de koelkast staat volgens mij wel recht. Ze vertelt dat haar man geen zin meer heeft in het leven. Blijkbaar zijn er wel hulptroepen in stelling gebracht want ze verteld dat er af en toe mensen van een hospice langs komen. We vragen ons af wat zo'n stel er toe gebracht heeft om al 12 jaar op deze plek met hun boot te staan en te wonen. Want de werf is prima om je boot een aantal weken achter te laten of misschien wel te overwinteren maar 12 jaar? Even verderop woont een Fransman op een catamaran, hij heeft tenminste een autootje. Op het ijsbaantje, dat is neergezet ter opluistering van de Kerstgedachte bij het winkelcentrum een halve kilometer verderop, heeft hij zijn voet geblesseerd en kan met moeite op zijn boot komen. Zijn Surinaamse buurvrouw komt af en toe bezorgd kijken en een handje helpen. Nog een stukje verderop staat een enorm stalen schip uit Engeland waarop hard geklust wordt. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat wordt er geverfd, gehamerd, geboord ed. Het is een vreemde wereld hier zo op de werf met vreemde snoeshanen en pluimage van over de hele wereld. Nu ik er weg ben en dit zo uitschrijf bedenk ik dat het maar goed is dat we er zo kort waren. Het is een surrealistisch wereldje waarin je snel kunt worden meegezogen, en misschien wel snel vastroest.
Op de dag van de tewaterlating is onze Surinaamse buurvrouw meegenomen door twee jongere vrouwen in een auto. We kunnen dus geen afscheid van haar nemen. Als we in het water liggen en op het punt staan van vertrekken is ze er plotsklaps en wenst ons goede reis. In gedachten wens ik haar een beter leven!
Na ons vertrek motoren we een uurtje naar een ankerplek waar we al eerder lagen en treffen daar Fred en Caroline van de Pegasus. Sinds we elkaar voor het eerst ontmoeten op de vertrekkersdag van het blad Zeilen, nu inmiddels twee jaar geleden, kruisen onze paden elkaar zo nu en dan. Ook nu hebben we een gezellige avond maar zij vertrekken de volgende dag naar Marokko en wij gaan verder richting de Middellandse zee. Zien we hen ooit nog terug?
Wij plannen onze volgende tocht naar Ayamonte en ik bedacht me dat het voor een aantal van jullie misschien wel leuk is om te kijken hoe we dat dan doen. Waar letten we allemaal op en waarop zijn onze vaarbeslissingen gefundeerd. Als je niet geïnteresseerd bent kun je nu stoppen met lezen.
Op de dag van de tewaterlating is onze Surinaamse buurvrouw meegenomen door twee jongere vrouwen in een auto. We kunnen dus geen afscheid van haar nemen. Als we in het water liggen en op het punt staan van vertrekken is ze er plotsklaps en wenst ons goede reis. In gedachten wens ik haar een beter leven!
Na ons vertrek motoren we een uurtje naar een ankerplek waar we al eerder lagen en treffen daar Fred en Caroline van de Pegasus. Sinds we elkaar voor het eerst ontmoeten op de vertrekkersdag van het blad Zeilen, nu inmiddels twee jaar geleden, kruisen onze paden elkaar zo nu en dan. Ook nu hebben we een gezellige avond maar zij vertrekken de volgende dag naar Marokko en wij gaan verder richting de Middellandse zee. Zien we hen ooit nog terug?
Wij plannen onze volgende tocht naar Ayamonte en ik bedacht me dat het voor een aantal van jullie misschien wel leuk is om te kijken hoe we dat dan doen. Waar letten we allemaal op en waarop zijn onze vaarbeslissingen gefundeerd. Als je niet geïnteresseerd bent kun je nu stoppen met lezen.
In het kaartje wat ik heb geplaatst staat een rechte blauwe lijn die de lijn aangeeft van de plaats van vertrek naar de plaats van aankomst. In ons geval varen we vanuit Faro in Noord Oostelijke richting naar Ayamonte wat zich een stukje rivieropwaarts bevindt.
We beginnen met de plaats van vertrek Faro. We liggen daar (bruine ankertje) in een estuarium en moeten nog 3 mijl (ca 30 minuten) naar de monding varen voordat we ons op zee bevinden. Omdat we hierdoor ook naar binnen zijn gekomen kennen we de situatie en omstandigheden al. Maar we raadplegen de pilots toch nog even.
We beginnen met de plaats van vertrek Faro. We liggen daar (bruine ankertje) in een estuarium en moeten nog 3 mijl (ca 30 minuten) naar de monding varen voordat we ons op zee bevinden. Omdat we hierdoor ook naar binnen zijn gekomen kennen we de situatie en omstandigheden al. Maar we raadplegen de pilots toch nog even.
Het is springtij en het hoogteverschil is ca. 3,5 meter. De beste tijd van vertrek is rondom hoogwater omdat er dan weinig stroming is. Dit tijdstip ligt in de komende dagen zo rond half vijf in de morgen of middag. Geen mooie tijd van vertrek want dit betekent dat we of in donker moeten vertrekken of bij daglicht in de middag, maar dan komen we in het donker aan in Ayamonte.
Vervolgens zoemen we in op Ayamonte en lezen in de pilots dat daar ook de beste tijd van aankomen rondom hoogwater is, maar in ieder geval niet voor 3 uur voor hoogwater, halverwege het tij. Ivm het manoeuvreren in de haven is de beste tijd om met stilstaand water, dus hoog of laag water aan te komen. Laag water kan weer problemen geven met zandbanken die voor de kust liggen. Ik voeg nog een foto bij van de pilot waarop de vaaraanwijzingen staan uitgeschreven, voor de diehards zal ik maar zeggen. De conclusie is dat we hier met hoogwater en daglicht willen aankomen ook omdat we de situatie niet kennen. Dat betekent dat we hier om ca half vijf moeten zijn.
We kijken opnieuw naar de route over zee. Op de kaart zien we dat er diverse visgebieden op ons pad liggen, waarbij sommige gemarkeerd zijn met boeien en anderen niet. Wanneer we inzoomen op de kaart wordt aangegeven dat ze allemaal verboden gebied zijn.
Halverwege ligt nog een haventje Tavira waar we ook naar binnen zouden kunnen. De te varen afstand is ca. 25 mijl, een afstand die we in ca. 5 uur kunnen overbruggen. Een probleem wat zich in de komende dagen laat zien is het weer. De wind komt uit NO hoek en dat is nu net de richting die we op moeten. Dat betekent dat we moeten kruisen waardoor de afstand ca. 1,5 keer zo lang wordt en we dus geen 25 mijl maar bijna 40 mijl moeten afleggen wat dan ca. 8 uur varen wordt. De optelsom wordt: half uur de afstand van de ankerplaats naar zee, 8 uur over zee en een half uur voor de afstand van zee de rivier op naar Ayamonte: samen 9 uur varen. Dus bij een aankomst om half vijf in de middag moeten we dus half acht in de morgen weg. Het is dan ongeveer 2 uur voor laag water bij Faro. Wij denken dat de branding bij rustig weer niet al te heftig zal zijn bij de ingang/uitgang van de ankerplaats.
Als laatste bekijken we het weer. De volgende dag staat de Wind uit het Noord Oosten de voorspelling is 4/5 Bft met vlagen richting 6 in de morgen. 'S Middags neemt de wind af naar ca. 3 Bft. De deining zit die dag op ca. 1,5 meter en neemt langzamerhand af naar 1,2 meter. De dag daarop staat er 's morgens ongeveer NO 3 Bft en valt de wind 's middags nagenoeg weg en draait dan naar het Oosten. De deining wordt voorspeld op 0,5 meter. Dit zou wel eens te weinig kunnen zijn om lekker te kunnen zeilen. We besluiten daarom om de volgende ochtend te vertrekken.
Tot zover eerst de planning. Wat verder volgt is de uitvoering van de planning, de navigatie.
De volgende ochtend is al duidelijk dat na een onrustige nacht er meer wind staat dan voorspeld. We zetten de windmeter aan en constateren dat er op dat moment 19 knopen (5 Bft) wind staat. Op dat moment liggen we nog relatief beschut op de ankerplaats dus op zee zal zeker windkracht 6 staan.
En hier moet ik dan iets vertellen over schijnbare wind. Ik vergelijk dit altijd met fietsen met de wind in de rug of fietsen tegen de wind in omdat iedereen dit wel herkent. Als je fietst met de wind in de rug, is er minder wind omdat jezelf al snelheid maakt door je fietsbeweging. Omgekeerd: als je tegen de wind in fietst is er meer wind omdat jezelf ook snelheid maakt.
Omdat wij tegen de wind in moeten zal de windkracht 6 die er naar alle waarschijnlijkheid op zee staat al gauw naar windkracht 7 gaan en dat vinden we geen aanlokkelijk idee. 'Een schipper die de tijd neemt heeft altijd goede wind', is immers onze leidraad geworden. We draaien ons nog maar eens om en brengen nog een dagje op de Ankerplaats door.
De dag erna vertrekken we om 8 uur van de ankerplaats. De hooogwater tijden schuiven elke dag een half uurtje op, waardoor wij ook een half uurtje later dan onze eerdere planning kunnen vertrekken. Op de ankerplaats is het nagenoeg windstil, zou het motoren worden vandaag? Bij de uitgang staat inderdaad een aardige branding, maar met een paar flinke klappen zijn we er doorheen en daarna hijsen we de zeilen. Er staat een schitterend windje en de zee is kalm. We kiezen er onder deze omstandigheden voor om zuidelijk van de visgebieden langs te gaan. Ook omdat het bijna laag water is en de ingang naar het gebied ten Noorden van de visgebieden over een aantal zandbanken gaat. Bovendien is onze manoevreerruimte ivm het kruisen aan de noordkant relatief klein en zullen we vaker over stag moeten gaan.
Onze eerste slag wordt dan ook een richting ZuidOost. Op bijgevoegd kaartje kun je ons track zien, de gele lijn hebben we gevaren.
Als laatste bekijken we het weer. De volgende dag staat de Wind uit het Noord Oosten de voorspelling is 4/5 Bft met vlagen richting 6 in de morgen. 'S Middags neemt de wind af naar ca. 3 Bft. De deining zit die dag op ca. 1,5 meter en neemt langzamerhand af naar 1,2 meter. De dag daarop staat er 's morgens ongeveer NO 3 Bft en valt de wind 's middags nagenoeg weg en draait dan naar het Oosten. De deining wordt voorspeld op 0,5 meter. Dit zou wel eens te weinig kunnen zijn om lekker te kunnen zeilen. We besluiten daarom om de volgende ochtend te vertrekken.
Tot zover eerst de planning. Wat verder volgt is de uitvoering van de planning, de navigatie.
De volgende ochtend is al duidelijk dat na een onrustige nacht er meer wind staat dan voorspeld. We zetten de windmeter aan en constateren dat er op dat moment 19 knopen (5 Bft) wind staat. Op dat moment liggen we nog relatief beschut op de ankerplaats dus op zee zal zeker windkracht 6 staan.
En hier moet ik dan iets vertellen over schijnbare wind. Ik vergelijk dit altijd met fietsen met de wind in de rug of fietsen tegen de wind in omdat iedereen dit wel herkent. Als je fietst met de wind in de rug, is er minder wind omdat jezelf al snelheid maakt door je fietsbeweging. Omgekeerd: als je tegen de wind in fietst is er meer wind omdat jezelf ook snelheid maakt.
Omdat wij tegen de wind in moeten zal de windkracht 6 die er naar alle waarschijnlijkheid op zee staat al gauw naar windkracht 7 gaan en dat vinden we geen aanlokkelijk idee. 'Een schipper die de tijd neemt heeft altijd goede wind', is immers onze leidraad geworden. We draaien ons nog maar eens om en brengen nog een dagje op de Ankerplaats door.
De dag erna vertrekken we om 8 uur van de ankerplaats. De hooogwater tijden schuiven elke dag een half uurtje op, waardoor wij ook een half uurtje later dan onze eerdere planning kunnen vertrekken. Op de ankerplaats is het nagenoeg windstil, zou het motoren worden vandaag? Bij de uitgang staat inderdaad een aardige branding, maar met een paar flinke klappen zijn we er doorheen en daarna hijsen we de zeilen. Er staat een schitterend windje en de zee is kalm. We kiezen er onder deze omstandigheden voor om zuidelijk van de visgebieden langs te gaan. Ook omdat het bijna laag water is en de ingang naar het gebied ten Noorden van de visgebieden over een aantal zandbanken gaat. Bovendien is onze manoevreerruimte ivm het kruisen aan de noordkant relatief klein en zullen we vaker over stag moeten gaan.
Onze eerste slag wordt dan ook een richting ZuidOost. Op bijgevoegd kaartje kun je ons track zien, de gele lijn hebben we gevaren.
We kiezen voor een eerste overstag op het moment dat duidelijk wordt dat de wind wat verder draait naar het Oosten. We maken een tweede slag richting het NO. Bij het eerste visgebied aangekomen gaan we weer overstag en besluit om zo ver door te varen totdat het tweede visgebied pal ten Noorden van ons ligt. Na wederom een overstag besluiten we om tussen de verboden gebieden door te varen naar de zone Noordelijk van de visgebieden. De wind gaat immers in de middag liggen en het zou zomaar kunnen zijn dat we niet meer kunnen zeilen en ivm de tijd het laatste stuk moeten motoren. Het is dan leuker om wat dichter langs de kust te varen en wat meer van het het land te zien. Vooralsnog gaat het zeilen geweldig en is er wind genoeg en de zon schijnt uitbundig. We genieten volop, wat een kadootje zo'n fantastische zeildag. Het is ons een raadsel waarom er niet meer zeilboten op het water zijn.
We doorkruisen een van de visgebieden, maar hebben ook geen aanwijzingen in de vorm van vlaggetjes, boeien oid dat we in de problemen zouden kunnen komen. Ondertussen merken we wel dat de wind gaat afnemen en steeds verder in de (niet voorspelde) ZuidOostelijke hoek gaat staan. Dat is in ons voordeel, zo kunnen we gewoon blijven zeilen en maken een mooie ronding richting de haveningang bij Ayamonte. We komen zowaar bijna bij de ingang uit. Daar strijken we de zeilen en gaan op de motor de rivier op. Er blijkt nog wel een forse stroming te staan van ca. 2,5 knp. In de pilots wordt gezegd dat eenmaal in de haven deze stroming weg is. We twijfelen nog even of we de haven wel in kunnen ivm de diepte (dat hadden we nog even over het hoofd gezien) en roepen de haven op. Zij weten ons te vertellen dat de haven vorig jaar is uitgediept en dat onze 1,9 meter diepte geen probleem is en zo arriveren we dan 's middags rond 5 uur in Ayamonte. De eerste Spaanse plaats aan de Guadiana rivier, die de grens vormt tussen Portugal en Spanje.
En zo vormt planning samen met navigatie tijdens het varen de weergave van het gele track op het kaartje. Dit keer een technisch verhaal, misschien leerzaam, ik hoop in ieder geval dat het te begrijpen is, en misschien zelfs leuk. Voor vragen/opmerkingen kun je altijd mailen: [email protected]
We doorkruisen een van de visgebieden, maar hebben ook geen aanwijzingen in de vorm van vlaggetjes, boeien oid dat we in de problemen zouden kunnen komen. Ondertussen merken we wel dat de wind gaat afnemen en steeds verder in de (niet voorspelde) ZuidOostelijke hoek gaat staan. Dat is in ons voordeel, zo kunnen we gewoon blijven zeilen en maken een mooie ronding richting de haveningang bij Ayamonte. We komen zowaar bijna bij de ingang uit. Daar strijken we de zeilen en gaan op de motor de rivier op. Er blijkt nog wel een forse stroming te staan van ca. 2,5 knp. In de pilots wordt gezegd dat eenmaal in de haven deze stroming weg is. We twijfelen nog even of we de haven wel in kunnen ivm de diepte (dat hadden we nog even over het hoofd gezien) en roepen de haven op. Zij weten ons te vertellen dat de haven vorig jaar is uitgediept en dat onze 1,9 meter diepte geen probleem is en zo arriveren we dan 's middags rond 5 uur in Ayamonte. De eerste Spaanse plaats aan de Guadiana rivier, die de grens vormt tussen Portugal en Spanje.
En zo vormt planning samen met navigatie tijdens het varen de weergave van het gele track op het kaartje. Dit keer een technisch verhaal, misschien leerzaam, ik hoop in ieder geval dat het te begrijpen is, en misschien zelfs leuk. Voor vragen/opmerkingen kun je altijd mailen: [email protected]
